กีฬามวยไทยเป็นกีฬาที่มีประวัติและวัฒนธรรมมาอย่างยาวนานในประเทศไทย มีลักษณะการต่อสู้ที่เป็นเอกลักษณ์และมีความเป็นศิลปะอย่างหนึ่ง เป็นการต่อสู้ที่ใช้ส่วนหนึ่งของร่างกายเช่น มือ ขา ศอก และเข่า

เพื่อการต่อสู้ในลักษณะการต่อสู้ของกีฬามวยไทย นอกจากการแข่งขันในสนาม กีฬามวยไทยยังมีบทบาททางสังคมและวัฒนธรรมอย่างสำคัญ มวยไทยเป็นที่มาของความเป็นอิสระ ระเบียบวินัย และการเรียนรู้เรื่องการต่อสู้และการทำงานร่วมกันในชุมชน

กีฬามวยไทยมีบทบาททางสังคมที่สำคัญในการสนับสนุนและส่งเสริมความเป็นเลิศและความเข้มแข็งในชีวิตของคนไทย นอกจากนี้มีการพัฒนาและสนับสนุนให้กีฬามวยไทยเป็นเครื่องมือในการสร้างรายได้และโอกาสในชีวิตสำหรับนักกีฬาและครอบครัวของพวกเขาให้มีชีวิตที่ดี

เนื่องจากประเทศไทยมีศาสนาพุทธเป็นศาสนาประจำชาติ สิ่งที่ขาดไม่ได้ของการชกมวย นั่นก็คือ “การร่ายรำไหว้ครูมวยไทย” ซึ่งถือเป็นประเพณีที่สำคัญของมวยไทย เป็นพิธีการอันศักดิ์สิทธิ์ ผู้ที่จะได้รับการฝึกฝนให้เป็นนักมวยจะต้องมีการขึ้นครูเสียก่อน เพราะเปรียบเสมือนการมอบตนเองให้อยู่ภายใต้การอบรมสั่งสอนของครูบาอาจารย์ ซึ่งจะสังเกตได้จากก่อนการชก นักมวยจะมีการไหว้ครู ร่ายมนต์คาถาตามร่างกายก็มีเครื่องรางของขลัง เช่น ผ้าประเจียดรัดแขน หรือ มงคลสวมศีรษะ ฯลฯ เพื่อเป็นการฝากเนื้อฝากตัวกับครูต้องเคารพและเทิดทูนครู

นอกจากนี้ แม่ไม้มวยไทยได้รับความนิยมเป็นอย่างมากในสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ตอนต้น และเฟื่องฟูในรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว หรือในรัชกาลที่ 5 พระองค์ท่านทรงโปรดให้จัดการแข่งขันชกมวยหน้าพระที่นั่ง โดยคัดเลือกนักมวยฝีมือดีจากทั่วทุกภาคมาประชันแข่งขันกันทำให้เป็นการแข่งขันที่ดุเดือด

นักมวยคนใดทำการชกแล้วเป็นที่พอพระราชหฤทัยก็จะทรงพระราชทานบรรดาศักดิ์ให้ และทรงโปรดเกล้าฯ ให้กรมศึกษาธิการในขณะนั้นบรรจุการสอนมวยไทยเป็นวิชาบังคับในโรงเรียนฝึกหัดครูพลศึกษาอีกด้วย

ต่อมาในรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเกล้าเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 7 มีการใช้เชือกพันมือเพื่อชกมวย และเปลี่ยนมาใช้การสวมนวมแทน ต่อมามีการกำหนดกติกาการชกมวยและจัดตั้งเวทีมวยที่เป็นมาตรฐานสากลแห่งแรก นั้นคือเวทีมวยลุมพินีและเวทีมวยราชดำเนิน

ปัจจุบันแม่ไม้มวยไทยได้รับการยอมรับในระดับนานาชาติ มีการจัดการแข่งขันชกมวยไทยในระดับอาชีพโดยการควบคุมของสภามวยไทยโลก (World Boxing Council Muaythai) หรือ WBC มวยไทย และจัดตั้งองค์กรที่เกี่ยวข้องกับมวยไทย เช่น สหพันธ์มวยไทยสมัครเล่นนานาชาติ (International Federation of Muaythai Associations) หรือ IFMA โดยมีแผนจะผลักดันมวยไทยเข้าสู่การแข่งขันกีฬาโอลิมปีก

จนกระทั่งเมื่อวันที่ 25 เมษายน พ.ศ. 2557 องค์การสหประชาชาติ (United Nation) ได้ให้การยอมรับมวยไทยเป็นกีฬาแห่งประชาคมโลก ด้วยการลงนามข้อตกลงความร่วมมือกับสภามวยไทยโลกและสหพันธ์มวยไทยสมัครเล่นนานาชาติอีกด้วย เรียกได้ว่าเป็นความภาคภูมิใจของคนไทยเป็นอย่างมาก